Zzp'ers en de Wet DBA, hoe zit het nu eigenlijk?
Begin 2016 werd de Wet DBA ingevoerd. Die moest meer duidelijkheid geven over de positie van zzp'ers. Maar tot nu toe leven er vooral veel vragen. Een analyse van de huidige stand van zaken.
Het lijkt alweer lang geleden dat we het hier over de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) hadden. Toch is het maar vier jaar geleden dat de VAR werd afgeschaft. Dat gebeurde door de invoering van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA). Destijds was al duidelijk dat de invoering van de modelovereenkomsten - die bij de Wet DBA horen - een tijd zou duren. De overheid liet al snel weten dat ze de handhaving zou uitstellen tot 1 januari 2018, wat later werd verlengd tot 1 januari 2021.
Inmiddels weten we dat deze handhaving er nooit zal komen. In het regeerakkoord van 2017 kondigde het kabinet namelijk aan dat het met een nieuw wetsvoorstel zou komen om de beoordeling van arbeidsrelaties te reguleren. Maar het is nu al bijna 2021. We krijgen dan ook regelmatig de vraag wat de huidige status hiervan is. Daarom een update.
Zekerheid via webmodule
Het kabinet heeft eerder aangekondigd dat het werkt aan een webmodule. Via die module kunnen opdrachtgevers voorafgaand aan het verstrekken van een opdracht zekerheid krijgen of een opdracht buiten dienstbetrekking kan worden uitgevoerd. Dit lijkt op een combinatie van de oude VAR en de huidige modelovereenkomsten volgende de Wet DBA. Er wordt namelijk, net als bij de VAR, getoetst op basis van een bepaald aantal vragen. Hoeveel vragen dit zijn, verschilt per geval. Maar het verschil tussen de VAR en de webmodule is dat niet de positie van de opdrachtnemer wordt bepaald maar de onderhavige overeenkomst. Dit betekent in beginsel dat de webmodule bij de start van élke opdracht doorlopen moet worden. Dat is een element dat we ook zagen bij de modelovereenkomsten onder de Wet DBA.
Minimum- en maximumtarief
Eerder was het uitgangspunt ook dat er een minimum- en maximumtarief zou komen. Opdrachten waarbij de opdrachtnemer een gemiddelde vergoeding van minder dan € 16 per uur zou ontvangen, zouden per definitie niet kwalificeren als opdracht buiten dienstbetrekking. Precies het tegenovergestelde zou gelden voor opdrachten waarbij de vergoeding gemiddeld minimaal € 75 per uur bedraagt. De tarieven die hier tussenin liggen, zouden vervolgens onder de werking van de webmodule vallen.
In de basis was dit een goed idee. Dit zou namelijk een einde maken aan de discussie rond zelfstandigen die in staat zijn om een voldoende hoog tarief vast te leggen om zelfvoorzienend te kunnen zijn. Toch ontstond hierover weer debat. Bij een opdracht waarbij op basis van bestede uren de vergoeding wordt bepaald, is er niets aan de hand. Maar wat nu als er sprake is van overeengekomen werk? Hoe wordt het uurtarief dan bepaald? Dit leek in de praktijk weer onderwerp te worden van een groot aantal discussies tussen opdrachtgever en opdrachtnemer aan de ene kant en de Belastingdienst aan de andere kant. En dat niet alleen: het zou ook tot discussie kunnen leiden tussen opdrachtgever en -nemer.
Om deze redenen heeft het kabinet afgelopen zomer besloten dat zowel het minimum- als het maximumtarief geen onderdeel wordt van het beoordelen van de arbeidsrelatie.
Pilotfase
De webmodule met de bijbehorende vragenlijst is inmiddels (zo goed als) klaar. Op 11 januari 2021 start een pilotfase. Waarschijnlijk kan iedereen vanaf dat moment de webmodule gebruiken. Maar: de uitkomst hiervan geeft nog geen enkele rechtszekerheid, ook niet voor de Belastingdienst. Sterker nog, de webmodule wordt voorlopig anoniem ingevuld. Daardoor is niet te achterhalen wie deze heeft ingevuld. Deze pilotfase duurt 6 maanden. De intentie is om vervolgens vanaf 1 oktober 2021 de webmodule gefaseerd te gaan inzetten.
Al met al lijkt er dus eindelijk een einde te komen aan de onzekerheid voor zowel opdrachtgever als opdrachtnemer. Maar in de praktijk verwachten we dat de nieuwe werkwijze - net als bij de VAR - toch weer zal leiden tot nieuwe discussies. Dus of dit echt zekerheid geeft? We denken voorlopig in lang niet alle gevallen.
Heb je een vraag over de Wet DBA? Neem dan contact met ons op.